“Maandenlang hebben we in Den Haag aan de bel getrokken over de nood onder glastuinbouwbedrijven, maar pas eind vorige week zijn de ogen bij het kabinet geopend”, zegt Ruud Paauwe, directeur van Glastuinbouw Nederland. “Daar was een alarmbel voor nodig: de boodschap dat voor vier op de tien bedrijven acute nood dreigt. De paniek op de gasmarkt moet en kan eruit.”

Bijna 40% van de Nederlandse glastuinbouwbedrijven komt op korte termijn in de gevarenzone vanwege de aanhoudend extreem hoge gasprijzen. Die conclusie trekken Glastuinbouw Nederland, Rabobank, ABN Amro en energieadviseur AgroEnergy uit recente ‘impactstudies’ in de sector.
Concreet komt het erop neer dat zo’n 450 van de circa 3.100 bedrijven binnen een halfjaar in liquiditeitsproblemen komen indien er geen hulp komt. Dat is een boodschap die vorige week stevig binnenkwam bij politici. Vrijdag kwamen de ministers Henk Staghouwer (LNV) en Rob Jetten (Klimaat en Energie) hun oor te luister leggen op een tuinbouwbedrijf in Bleiswijk en werd de crisissituatie besproken met voorzitter Adri Bom-Lemstra.

Crisishulpplan

Eind april komt het kabinet met een crisishulpplan naar buiten. Paauwe wil niet speculeren op wat er in dat pakket zal zitten. “Het enige wat tot nu toe is toegezegd is verruiming van het Borgstellingsfonds. Dat is een reddingsboei, meer niet.” Het verruimt alleen de mogelijkheid tot geld lenen, dus zal de schuldenlast van ondernemers nog verhogen, stelt hij.
Tijdens gesprekken met het ministerie van LNV heeft Paauwe een breed scala aan suggesties gedaan voor het hulpplan, zo ook het aftoppen van de landelijke gasprijs en het voorlopig handhaven van de verlaagde energiebelasting.
Verder heeft de telersorganisatie voorgesteld om de prijs voor ketelgas los te laten als referentie voor de SDE-subsidie en deze juist te koppelen aan de WKK-sparkspread. Ook wil Glastuinbouw Nederland meer maatregelen die ondernemers helpen bij hun energietransitie, zoals het stimuleren van externe CO2-voorziening.

Blinde paniek

Wat volgens Paauwe echt zal helpen is dat het kabinet duidelijkheid geeft over de gasvoorraden waarover Nederland kan beschikken. “Nu is er blinde paniek ontstaan uit angst voor tekort en is de prijs enorm opgelopen. Maar er is genoeg. Door hier goed over te communiceren kun je de onrust uit de markt halen en zal het prijsniveau weer stabiliseren.”
Ook het tijdelijk opschorten van accijnzen op energie kan een instrument zijn om de prijzen omlaag te brengen, volgens de directeur van de telersorganisatie. “De regering moet de afweging maken wat dit soort maatregelen kost, in vergelijking met een situatie waarbij een fors deel van de sector instort”, geeft hij aan.
“In deze extreme situatie van oorlog moeten we wellicht ruimer teruggrijpen op onze eigen gasvoorraad en daarbij het nationaal belang boven regionaal belang stellen. Met stabielere prijzen kan veel geld bespaard worden, zodat ook de aardbevingsschade in Groningen ruimschoots gecompenseerd kan worden.”

Bron: Vakblad onder glas