De voorspellingen van het PBL zijn het meest onzeker op het punt van besparingen, zoals schermen, ledbelichting en geothermie.
De glastuinbouw ligt redelijk op schema met het energieverbruik, blijkt uit de laatste Energiemonitor van Wageningen Economic Research. De emissie lag vorig jaar op 6,2 Megaton, inclusief methaanslip. Dat is binnen de doelstelling. Wel is het aandeel duurzame energie iets gedaald.
Toch acht het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de kans laag dat de sector zijn klimaatdoel in 2030 zal halen. Die kans wordt geschat op 10%. Voor andere sectoren is dat trouwens nog minder: 5%. “Het zijn modelberekeningen”, verklaart Piet Broekharst, energiespecialist bij Glastuinbouw Nederland. “De Klimaat- en Energieverkenning berekent de emissie van vandaag, en combineert die met het beleid. Waar komt de glastuinbouw dan uit in 2030? Dat is een grote bandbreedte, waar veel onzekerheid in zit. Voor de zekerheid kiest men dan voor extra beprijzen. Dat maakt sectoren dus kapot.”
De voorspellingen van het PBL zijn het meest onzeker op het punt van besparingen, zoals schermen, ledbelichting en geothermie. Deze bevinden zich immers achter de meter. Besparingen zitten ook in gedrag, in investeringen en in extensivering van de teelt; dingen die moeilijk zijn te kwantificeren. “Glastuinbouw Nederland is bezig om betere cijfers aan te leveren, maar het blijft lastig. Het zijn allemaal aannames.”
Wel of geen ETS-2?
Voor het nieuwe kabinet is het convenant met de glastuinbouw nog altijd het uitgangspunt. Daarin wordt het doel voor 2030 gesteld op 4,3 Mt CO2-emissie, inclusief methaanslip dat weglekt uit de wkk. Dit sterke broeikasgas is goed voor 1 Mt CO2-equivalenten.
De Raad van State stelt, naar aanleiding van de verwachting van het PBL, dat extra maatregelen nodig zijn. Een maatregel die de glastuinbouw boven het hoofd hangt, is verplichte deelname aan het Europese emissiehandelssysteem ETS-2. Dit systeem geldt nu nog alleen voor energiebedrijven die leveren aan woningen en industrie.
Glastuinbouw is een twijfelgeval
De Europese Unie heeft al laten weten dat de agrarische sector en de visserij worden uitgezonderd voor ETS-2. De glastuinbouw is echter een twijfelgeval. Deze sector levert elektriciteit aan het net, maar dat is niet de hoofdactiviteit. Bovendien heeft de sector in Nederland al een eigen CO2-sectorsysteem om de doelstelling te bewaken.
Om in 2030 het sectordoel van 4,3 Mt te halen is een heffing nodig van € 98 per ton CO2, heeft adviesbureau Berenschot berekend. Daarvan wordt het grootste deel al ingevuld met de verhoogde energiebelasting. Er blijft een restant over van € 14,40, dat voor het CO2-sectorsysteem is. Als daar nog ETS-2 bij zou komen, en de verplichting om groen gas bij te mengen, zou de heffing veel hoger uitkomen dan nodig is.
Nieuw CO2-sectorsysteem
In het huidige CO2-sectorsysteem betaalt de hele glastuinbouw mee als het emissieplafond wordt overschreden. Zoals in 2021, toen een boete van € 6 miljoen werd afgerekend. In 2022 is de glastuinbouwsector ruim binnen de doelstelling gebleven vanwege de extreme energieprijzen. In 2023 zat ze ook nog iets onder het plafond. Daarom waren er in deze twee jaren geen boetes. “In 2024 moet het heel raar lopen wil de sector op een heffing uitkomen”, denkt Broekharst. “We mogen de ongebruikte ruimte uit 2022 en 2023 meenemen. Het doel voor 2024 is 5,4 ton CO2. Zolang we onder 6,4 ton blijven, kunnen we compenseren met eerdere jaren.”
Is die ruimte in de toekomst ook nog te benutten, als een appeltje voor de dorst? “Dat zal niet gaan”, zegt Broekharst. “Het huidige CO2-sectorsysteem geldt nog tot eind dit jaar. Vanaf 1 januari 2025 krijgen we een meer individueel systeem met een vlakke CO2-heffing per kuub gas. Dan weten de tuinders precies hoeveel heffing ze gaan betalen als ze boven het plafond uit komen. Maar dan vervalt ook de ongebruikte ruimte.”
Bron: Gfactueel
#glastuinbouw #co2 #energieverbruik #ledbelichting #geothermie #emissie #duurzaam #klimaatdoel #ETS2 #energiebedrijven #co2sectorsysteem #energiebelasting #emissieplafond #energieprijzen #heffing #tuinders